Yüksek lisans ve doktora öğrencilerinin lisansüstü eğitim sürecinde heveslerini kıran birtakım zorluklardan ve engellerden bahsetmek mümkün.
Özellikle mobbing, ulaşım, danışman problemleri, iş yükü, zaman yönetimi, yabancı dil, yeterlilik sınavları, özel hayat ve akademi arasındaki denge problemleri, ulaşım, makale ve tez yazma konusunda yaşanan sorunlar bu zorluklara örnek verilebilir.
Bir de hem bir işte çalışıp hem de lisansüstü eğitimine devam etmek durumunda olan kesim var ki akademik camia tarafından ‘’ya iş ya akademi’’ ikilemi ile karşı karşıya bırakılabiliyorlar. Peki lisansüstü eğitim sürecinde öğrencilerin yaşadığı problemler içerisinde öğrencilere en çok zorluğu yaşatan sorunlar hangileri? Gelin birlikte bakalım.
Akademik kadrolaşma, akademi yollarını yeni yürümeye başlayanlar için büyük bir engel teşkil ediyor.
Üniversitelerde nepotizm olarak adlandırılan ‘eşe, dosta, akrabaya’ çeşitli akademik pozisyonlara gelebilmeleri için kadrolar açılması durumu ile sıklıkla karşılaşabiliyoruz. Bu durum, gerçekten akademiye emek vermiş bireylerin kadro bulamamalarına yol açıyor.
İşte akademideki kadro bulamama, kadro açılmaması gibi sorunların temelinde ne yazık ki kayırmacılık gibi daha büyük bir problemin olduğunu böylelikle görmüş oluyoruz.
Akademide son yıllarda yükselen bir sindirme politikası: Mobbing
Lisansüstü öğrencilerinin akademide yaşadıkları önemli sorunlardan birisi de ne yazık ki ‘üstlerinden, hocalarından, amirlerinden’ gördükleri mobbing oluyor. Akademisyenler içerisinde maalesef ki bulunduğu konumun gücünü kullanarak öğrenciler üzerinde çeşitli manipülasyonlar yapanlar olabiliyor.
Bu durum tez veya yeterlilik dönemindeki bir lisansüstü öğrencisi için kabusa dönüşebiliyor. Örneğin kimisi, danışmanının veya unvanının gücünü kullanan bir hocasının yoluna taş koyması ile karşılaşıp tezini bitirmeden eğitimi bırakabiliyor. Mesela sıkça bilinen örnekler arasında bir danışmanın öğrencisinin tezini bitirmemesi için zorluklar çıkarması, ilgisiz davranması, olumsuz tavırlar sergilemesi gibi durumlar var.
Bunun haricinde bir mobbing türü olarak ele alabileceğimiz emek hırsızlığı da cabası oluyor.
Hiç emeği olmamasına rağmen öğrencisinin yazdığı bir makaleyi kendi adını yazdırarak yayımlatanlar veya öğrencisine makale yazdırıp sadece kendi adını yazarak yayımlatanlar emek hırsızlığı konusunda dikkat çeken örnekler…
Ders döneminde öğrenciyi bilerek dersten bırakan kişilerin de olması, akademide bulundukları konumu yeni yetişecek kişileri engelleme yoluyla sağlamlaştırmalarına yol açabiliyor. Bu durum, öğrencilerin ne yapacaklarını bilememelerine ve belki de büyük hayallerle, ideallerle ilerledikleri bu yoldan vazgeçmelerini sağlayabiliyor.
Yüksek lisans veya doktora yapan araştırma görevlilerine bindirilen iş yükü de cabası!
Araştırma görevlilerin akademik hiyerarşide en alt tabakada görülmesi, üstleri tarafından 7/24 sınırları ihlal edilebilecek biri olarak kabul edilmelerine yol açabiliyor. Örneğin 50d kadrolu araştırma görevlileri, yüksek lisansları veya doktoraları bitince çalışmaya devam edemiyor.
Kısacası 50d kadrolu bir araştırma görevlisinin iş garantisi yok. Bazı araştırma görevlileri bağlı bulundukları bölümde eğer bir hocanın asistanlığını yapıyorlarsa resmi olarak iş tanımlarında yazmasa dahi hocanın gerekli gereksiz her isteğini yerine getirmek durumunda kalabiliyor. Öyle ki araştırma görevlilerinin iş garantilerinin olmaması, danışmanları, üstleri tarafından verilen görevleri özel hayat, özel sorunlar demeden yerine getirmeleri için bir koz olarak kullanılabiliyor.
Özellikle tez dönemindeki öğrenciler, danışmanlarıyla yaşadıkları anlaşmazlıklara karşın danışman değişikliğine gitmek istediğinde danışmanları tarafından bölümdeki diğer hocalara veya bölüme kötülenebiliyor, bu durum işlerini kaybetmelerine dahi neden olabiliyor.
Tabii şunu da eklemekte fayda var ki akademide danışman değişikliği sorunu sadece araştırma görevliliği yapan lisansüstü öğrencileri için değil, lisansüstü eğitimini sürdüren tüm öğrenciler için hocaların kendi aralarındaki anlaşmazlıkları ve kibirli yaklaşımları nedeniyle büyük bir problem.
