Washington Üniversitesi araştırmacıları, iki kişinin sırf zihinlerini kullanarak üçüncü bir kişinin misyonunu yerine getirmesine yardımcı olacak bir formül geliştirdi. Daha evvel de haberini yaptığımız BrainNet arayüzünün kullanımıyla gerçekleştirilen üç kişilik deneyde, iki kişi Tetris gibisi bir oyun hakkında üçüncü bir bireye sırf kanılarını kullanarak bilgi transferi gerçekleştirdi.
Bu iki açıdan değerli bir gelişme: birinci defa ikiden fazla bireyden oluşan beyinden beyefendisine bir ağ kuruldu ve birinci sefer bir kişi yalnızca niyetler yoluyla çift taraflı bilgi transferi sağladı.
Washington Üniversitesi’nde profesörlük yapan Rajesh Rao’nun araştırma hakkında yaptığı açıklaması ise şöyle oldu:
“İnsanlar, hiçbirimizin kendi başımıza çözemediği sıkıntıları işbirliği yaparak çözmek için birbirleriyle bağlantı kuran toplumsal varlıklardır. Bir küme insanın yalnızca beyinlerini kullanarak işbirliği yapıp yapamayacağını bilmek istedik. BrainNet fikri bu formda ortaya çıktı: iki kişinin üçüncü bir bireye bir vazifesi yerine getirmesine yardım ettiği bir ağ.”
Tetris'te olduğu üzere, bireylere ekranın üst kısmında bir blok ve alt kısmında tamamlanması gereken bir çizgi gösteriliyor. Göndericiler hem kırmızı bloğu hem de yeşil çizgiyi görebiliyor, lakin oyunu denetim edemiyorlar. Üçüncü kişi, alıcı, sırf bloğu görebiliyor ve denetim edebiliyor. Göndericiler, bloğun döndürülmesinin gerekip gerekmediğine karar veriyor ve bu bilgiyi sırf beyni kullanarak ağ yoluyla alıcının beynine aktarıyor. Daha sonra alıcı bu bilgiyi işliyor, oyuna bloğun döndürülmesi yahut döndürülmemesi istikametinde komut gönderiyor.
Ekip, beş kümeden 16 sefer oyunu oynamalarını istedi. Her kümede bulunan üç iştirakçi da farklı odalardaydı ve birbirlerini göremiyor, duyamıyor, konuşamıyorlardı.
Göndericiler oyunu bilgisayar ekranından görebiliyordu. Ekranın bir tarafında “Evet”, öbür tarafında “Hayır” yazısı mevcuttu. “Evet” seçeneğinin altında saniyede 17 sefer yanıp sönen bir LED, “Hayır” seçeneğinin altında saniyede 15 defa yanıp sönen bir LED vardı.
Göndericiler, bloğu döndürüp döndürmeme konusunda bir karar verdikten sonra, ilgili ışığa odaklanarak alıcının beynine “Evet” yahut “Hayır” sinyali gönderiyorlardı.
Göndericiler, beyinlerinden elektriksel aktivite toplayan “elektroensefalografik” şapkalar takıyorlar. Işıkların farklı yanıp sönme desenleri, beyinde şapkaların alabileceği özel reaksiyonlar yaratıyor. Yani göndericiler yapmak istedikleri seçimlere karşılık gelen ışığa baktıkça, şapka bu sinyalleri topluyor ve bilgisayar bir imleç ile yaptıkları seçimi gösteriyor.
Mesajı alıcıya iletmek için, alıcının başının ardına yerleştirilen bir alet kullanılıyor. Bu alet, beynin gözlerden sinyalleri işleyen kısmına tesir ediyor. Bir nevi beynin ardındaki nöronlar gözlerden sinyal alınmış üzere kandırılıyor. Şayet göndericinin gönderdiği bildiri “Evet, bloğu döndür” ise, alıcı parlak bir ışık görüyor. Karşılık “Hayır” ise, alıcı hiç bir şey görmüyor.
Göndericiler, alıcının kararını gözden geçirme ve karşı çıkma bahtına da sahip. Şayet alıcı ikinci bir karar görüş iletirse, kümedeki herkes çizginin temizlenip temizlenmediğini öğreniyor. Her bir küme ortalama olarak 16 denemeden 13'ünde çizgiyi muvaffakiyetle temizledi, yani %81’lik bir muvaffakiyet sağlandı.
Araştırmacılar, alıcının bir göndericiye vakitle başkasından daha çok güvenip güvenmeyeceği üzerine de araştırma yaptılar. Grup göndericilerden birini “kötü gönderici” olarak seçti ve 16 denemenin 10'unda bildirisi değiştirdi. Yani “Evet, bloğu döndür” bildirisi alıcıya “Hayır, yapma” olarak verilecekti. Belirli bir vakit geçtikçe alıcı, göndericiler ortasında ayrım yapmaya başladı.
Ekip bu sonuçların, insanların tek bir beynin çözemediği güç sorunları çözmek için işbirliği yapmalarına imkan tanıyan arayüzlerin önünü açacağını umuyor. Araştırmacılar ayrıyeten, bu tıp beyin araştırmalarının etiğini daha fazla tartışmak ve teknoloji geliştikçe saklılığa hürmet gösterilmesi için protokoller geliştirmek istiyorlar.
