Yapılan yeni bir keşfe nazaran, uzay keşifleri insanları yalnızca toplum bakımından değil birebir vakitte fizikî manada da değişikliğe uğratacak. Pazartesi günü, Proceedings of the National Academy of Sciences mecmuasında yayımlanan araştırmaya nazaran, yerçekimsiz ortamda bilhassa beyinde meydana gelen değişiklikler, dünyaya döndükten sonra da aylarca sürüyor.
Anwerp Üniversitesi’nden Angelique Van Ombergen tarafından yürütülen bu yeni araştırma, uzay uçuşlarının, beyin boşluklarındaki sıvı geçişlerini nasıl etkilediğini göstererek evvelki araştırmalarda yer alan birtakım boşlukları doldurdu.
Van Ombergen, 11 kozmonotta yaptığı gözlemlerde, yerçekimsiz ortamların beyindeki sıvıyı üst iterek üç boşluğu genişlettiğini buldu. Ayrıyeten ortalama 169 günde, beyindeki bu boşlukların %11,6 oranında büyüdüğünü fark etti. Kozmonotlar dünyaya döndükten sonra genişleyen damarlar olağan haline dönmeye başlıyor lakin bu süreç hayli yavaş ilerliyor. Yedi ayın sonunda bu boşluklar, uçuş öncesindeki hallerine nazaran, %6,4 daha büyük oluyorlar.
Van Ombergen’in söylediğine nazaran bu dengeleyicisi sistemin iki mümküne sonucu bulunuyor, lakin bu mevzuda daha fazla araştırmanın da yapılması gerekiyor.
Yerçekimsiz ortamda uzun müddet kalmanın tesirleri çabucak kendisini göstermiyor. NASA astronotu Scott Kelly, Memleketler arası Uzay İstasyonu’ndan döndüğünde genleri, kanı ve hücreleri üzerinde birçok araştırma yapıldı. Genel olarak bakıldığında rastgele bir sıkıntıyla karşılaşılmadı ve bedeninde çok fazla değişim gözlemlenmedi.
Van Ombergen, yapılan yeni çalışmanın, uzun uzay uçuşlarının insan bedenine tesirini inceleyen evvelki araştırmalara değerli bir bağlam eklediğini söylüyor. Mesela NASA’nın, Scott ve Mark Kelly üzerinde yaptığı ve nisan ayında yayınlanan araştırmada, beyinlerindeki anatomik değişimler gözden geçirilmemişti.
Beyin boşluklarında meydana gelen genişlemenin yan etkileri
- Bu anatomik değişikliklerin, davranışlar üzerinde tesiri olması olası lakin bunların ne olduğu araştırmada tam olarak yer almıyor.
- Bu değişikliklerin Spaceflight Neuroocular Syndrome (SANS) ismi verilen ve gözlerle alakalı olan bir teması olabilir. Yıllardır NASA’nın da radarında olan bu durum, derin uzay yerleşmeleri için değerli bir bariyer pozisyonunda.
Van Ombergen’in çalışması, beyindeki sıvı değişimlerinin TALİH ile ilintili olup olmadığını test etmedi lakin kendisinin söylediğine nazaran araştırmasında, sol gözdeki görme kaybıyla ufak bir irtibat ve beyin boşluklarında genişleme olduğunu buldu.
