Artık uzayın başkanı özel şirketler oldu. NASA, ESA yahut JAXA üzere esaslı kurumlar, bilimsel ve teknik deneyimiyle onlarca yıldır insanlığın ufkunu genişletiyorlar. Gerçekten uzay seyahatlerini ve nakliyatını ucuzlatanlar, SpaceX ve Blue Origin üzere şirketler olacak. Bu nedenle gelecekteki uzay vazifelerinin kıymetli bir kısmı; artık devletlerin değil, özel şirketlerin denetiminde gerçekleşecek.
Peki neler göreceğiz? Şayet sahiden çalışırsak, bir gün ülkemizin yetiştirdiği bilim insanlarını, mühendisleri ya da yöneticileri hangi uzay misyonlarında görme imkanımız var mı? O denli çabucak karamsar olmayın. Türkiye’den çıkıp NASA ve SpaceX üzere şirketlerde ter döken, onlarca insan var. (Zamanında Apollo vazifesi için çalışan Arsev Erarslan gibi…)
Lafı daha fazla uzatmadan, önümüzdeki 10 yıl içerisinde gerçekleştirilmesi planlanan 15 uzay vazifesine gelin yakından bakalım.
2020: NASA tarafından düzenlenen Mars Rover misyonu:
Mars’ta bulunan araçlar, yeryüzündeki teknolojilerimize nazaran oldukça geri kaldılar. NASA en son geçtiğimiz yıl Kızıl Gezegen’in sarsıntılarını araştırmak hedefiyle gezici olmayan Insight aracını göndermişti. 2020’de ise bu defa gelişmiş görüntüleme teknolojilerine sahip, tekerlekli bir robotik laboratuvar olan Mars Rover gönderilecek.
NASA fırlatma süreçleri için şimdi net bir tarih vermese de 17 Temmuz ila 5 Ağustos ortasındaki vakit diliminde, roketler havalanacak. 2021’in Şubat ayında Mars’a ulaşması beklenen araçla, insanlığın Mars yüzeyinde yeni bir gezgine sahip olması planlanıyor.
Mars Rover’ın vazife müddeti ise 687 Dünya günü olacak. Hakikaten bu mühlet aracın sağlam olması durumunda NASA tarafından uzatılabiliyor. 2004 yılında yalnızca 90 günlük vazife müddetiyle gönderilen Opportunity aracı, 2018’e kadar misyon yapmış, en son bir kum fırtınasında temasımız kopmuştu.
2021: Avrupa Uzay Ajansı ve Rus Uzay Ajansı tarafından yine düzenlenecek ExoMars
Elbette Mars için çalışan tek devlet örgütü NASA değil. Roscosmos (Rusya Uzay Ajansı) ve ESA (Avrupa Uzay Ajansı) da komşu gezegene ulaşmak istiyor. Üstelik ExoMars aracı, Mars’taki potansiyel ömrün izlerini arayacak!
2016’da, vazifenin birinci basamağı olarak Mars yörüngesine TGO (Gaz İzi Yörünge Aracı) isminde uydu gönderildi. Bu uydu, Mars yüzeyindeki metan gazı açısından ağır bölgeleri taramaya başladı. Vazifenin ikinci kademesi ise 2021 yılında gönderilecek ExoMars aracıyla gerçekleştirilecek.
2021: Rusya’nın uzay turizmi projesi
Rus Uzay Ajansı, ExoMars ile tıpkı yıl içinde çok farklı bir projeye imza atmaya hazırlanıyor. 1998’de ABD’de kurulan Space Adventures isimli şirketle iştirak kuran Ruslar, şimdilerde bilimsel araştırma merkezi olan Milletlerarası Uzay İstasyonu’na gözlerini diktiler. İstasyonun takvim üzerindeki bilimsel misyonu 2024’te son bulacak. Bu tarihe kadar Ruslar ve ABD’li özel bir şirket, istasyona turistik seferler düzenlemeye başlayacak.
Baya baya uzaya tatile gitmek mümkün oluyor. Milletlerarası Uzay İstasyonu’na da birebir yıllarda yeni bir kardeş geliyor. Halihazırda Çin’in bu mevzudaki çalışmaları devam ediyor. Zati artık insanlığı Dünya etrafında bir istasyonda değil Ay’da ve Mars’ta araştırma yapma niyeti tatmin ediyor.
2021: Tarihin en gelişmiş müşahede aracı James Webb Uzay Teleskobu
NASA’nın geliştirdiği ve Hubble Uzay Teleskobu’nun yerine geçecek James Webb, bugüne kadar tekraren defa ertelendi. Teleskobun fırlatılması için ESA’ya ilişkin uzay kargo nakliyatı yapan Ariane 5 şirketinin roketleri kullanılacak.
James Webb Uzay Teleskobu, bugün gördüğümüz büyüleyici uzay fotoğraflarından daha fazlasını vadediyor. Heyecanla bekliyoruz!
2022: Hindistanlı astronotlar uzaya çıkıyor
Dünya’nın en ileri teknolojiye sahip uzay ajanslarından birisine sahip olan Hindistan, uzun müddettir yapılan çalışmaların meyvesini 2022’de toplayacak. Hindistan Uzay Ajansı (ISRO), yetiştirdiği birinci astronot kümesini 2022’de 7 günlük mühletle uzaya göndermeyi planlıyor. Şayet her şey yolunda giderse, vazifenin 2021’de gerçekleştiğini de görebiliriz.
Hintli astronotların ortasında bir bayan savaş pilotu da bulunacak.
2022: SpaceX, Mars’a madencilik yapmaya gidiyor
Mars’ın yeraltı kaynaklarını tanımak, muhtemel bir medeniyet inşası sırasında tehlikelere evvelden hakim olmak için de çalışanlar var. SpaceX, madencilik sistemleri ve hayat dayanak altyapısı kurmak hedefiyle 2022’de insansız araçlarını Mars’a gönderecek.
Bu araçlar Mars’a ulaştıktan 2 yıl sonra, onları kullanacak beşerler da Mars’a ulaşmış olacak. Bu hususa birazdan değineceğiz. Artık sıradan devam.
2022: Çin’in uzay istasyonu ve Ay üssü
2019’un Ocak ayında Ay’ın karanlık yüzü olarak bilinen ve Dünya’dan göremediğimiz tarafına ulaşan Çin, yeni bir istasyon kuracak. Bu istasyonun asıl emeli, Ay ile Dünya ortasında daha sık seferler düzenlemeyi kolaylaştırmak olacak. Bir nevi Dünya’nın yerçekimsel tesirinden kıymetli ölçüde kurtulup, Ay’a tertipli seferler yapılacak. Tıpkı istasyondan Mars’a insansız araçlar gönderilebilecek. Bu istasyon hakkında Çin şimdi ayrıntılı bilgi paylaşmıyor. Tekrar de bu kadarı bile ziyadesiyle heyecan verici görünüyor.
2023: Uzayda asayiş berkemal
Avrupa Uzay Ajansı, 2023’te Hera Vazifesi ile tarihte birinci kere ikili bir asteroit sistemine araç ulaştıracak. Bu araçlar, Didymos ismi verilen iki küçük asteroit üzerinde epeyce değerli bir vazife yapacaklar. Dünya’nın uzak yörüngesindeki küçük asteroitlerin üzerinden, Dünya’ya yaklaşmakta olan öteki asteroitler gözlemlenecek. Mümkün tehlikeler hesaplanacak.
Bu ortada Didymos astroitlerinin her birisi Mısır’daki Gize Piramidi kadar büyük.
2023: 8 sanatçı ve 1 iş insanı Ay’da seyahate gidiyor
SpaceX’in uzak uzay seyahatleri için kullanmayı planladığı Starship isimli uzay aracı, 2023’te 9 insan yolcusuyla Ay’a ulaşacak. Bu 9 bireyden birisi, başka 8 bileti satın alarak projeye dayanak veren Japon iş insanı Yusaku Maezawa. Başka 8 yolcu ise 8 farklı sanat kolunda faaliyet gösteren 8 sanatçı olacak.
Maezawa, bu seyahat sırasında her 8 sanatkardan elde ettikleri deneyimleri sanat yapıtlarına dönüştürmesini bekliyor. 8 kişilik listenin yakında açıklanması bekleniyor.
2025: Japonlar Mars’ın uydularına gidiyor
JAXA (Japon Uzay Ajansı), geçtiğimiz yıl bir asteroidin yüzeyine inmeyi başardı. Artık ajansın maksadında Mars’ın etrafında dolaşan Phobos uydusu var. Daha evvel 2011’de Rus Uzay Ajansı’nın bir aracı olan Fobos-Grunt gönderilmek istenmiş, lakin vazife başarısız olmuştu. Umutlar Çin’e taşındı, 2025’te tekrar yeşerecekler.
Eğer başarılı olursa, gönderilen uzay aracı 5 yıl sonra Dünya’ya dönüş yapacak.
Başarılı olursa, uzay aracı beş yıl sonra Dünya'ya geri dönecek, umarım Mars'ın aylarının asteroitlere yakalanıp yakalanmadığına ya da yıkıcı gezegen tesirlerinin sonucuna ışık tutacaktır.
2025: Dünya’nın en büyük teleskobu açılıyor
En değişik uzay projelerinden birisi, yeryüzünde gerçekleşecek. Şimdilik resmi ismi The Extremely Large Telescope (Son Derece Büyük Teleskop) olan bu merkez, Şili'de bulunacak ve ufkumuzu açacak. Günümüzün en güçlü teleskoplarından 13 kat daha fazla ışık algılayabilen merkezin uzak gezegenleri görmek konusundaki marifetleri çok merak ediliyor.
2025: Ay yörüngesine 4 mürettebatlı Derin Uzay İstasyonu gönderilecek
Size daha evvel de artık Dünya yörüngesinde bir istasyon kurma fikrinin geride kaldığını söylemiştik. NASA ve öteki milletlerarası ortakları, Ay’ın etrafında dolaşacak bir istasyon inşa ediyorlar. 2020’den itibaren sürat kazanacak projenin birinci büyük adımı 2025’te atılacak ve Ay yörüngesine istasyon gönderilecek.
Bu istasyon içerisinde birebir anda 4 astronot misyon yapabilecek. Tıpkı UUİ’de olduğu üzere, bu istasyonda da araştırmalar yapılacak, derin uzay uzun müddetler boyunca gözlemlenecek.
2026: Dev asteroit Psyche’ye yolculuk
Güneş Sistemi’ndeki en büyük 10 asteroitten birisi olan Psyche, 2022’de Dünya’dan gönderilecek bir araçla ziyaret edilecek. Aracın seyahati 4 yıl sürecek. 226 kilometrelik çağı olan dev cisim, büyük bir asteroit neslinin kesimi.
Söz konusu nesil o kadar büyük ki Psyche tek başına toplam kütlenin sadece %1’ini karşılıyor. Yakından görmek epey heyecan verici olacak.
2029: Jupiter’i bu defa atmosferinden göreceğiz
Güneş Sistemi’nin en büyük gezegeni Jüpiter, bugüne kadar daima dışından gördüğümüz bir yer oldu. Büyük oranda gazdan oluştuğu kestirim edilen gezegeni atmosferinin içerisinden görmek için kâfi imkanımız bulunmuyor. Gezegenin birtakım fırtınaları Dünya’dan daha büyük.
Fakat bir küçük araç, yeteri kadar teknik donanımla, gözümüzle göremediğimiz yerlere uzanabilir. Muhakkak de olmaz, fakat denemeden asla bilemeyiz. ESA tarafından düzenlenecek Juice vazifesini heyecanla beklemekten öteki dermanımız var. Tahminen çalışırsak, günün birinde biz de izlemekle yetinmeyiz.
10 yılın akabinde: Mars, Mars, Mars!
NASA ve SpaceX, Kızıl Gezegen’de bir insan medeniyeti kurmaya kötü halde takmış durumda. Dünya’ya olan benzerliği sayesinde, kâfi teknik donanımla Mars’ta yaşamanın mümkün olduğu biliniyor. Günün birinde, Mars’ta uyanmak isteyenleriniz varsa, bunun ne kadar değerli bir ihtilal olacağının farkındadır.
Bizler olanı biteni size aktarmak için her vakit olduğu üzere işimizin başında olacağız. Takipte kalın.
