Makineler artık hayatımızın her alanında var. Makineler ile beşerler ortasındaki etkileşim de gitgide artıyor. Direkt beyin dalgalarını kullanarak oyunlar oynamak ve bildiri iletmek günümüzdeki teknoloji ile mümkün.
Facebook tarafından da desteklenen yeni bir araştırma sayesinde, bir kişinin fikirleri anında yazıya dökülebiliyor. California San Francisco Üniversitesi’nde (UCSF) gerçekleştirilen demo sunumunda, sistemin muvaffakiyetle çalıştığı gözlemlendi. Facebook bu özelliğin geliştirilmesini, insanların fikirleriyle yazı yazabilmesi için isterken üniversitenin araştırmacıları ise böylece engelli şahısların tekrar yazabilmesini ve konuşabilmesini sağlamayı amaçlıyor.
Sağlıklı beşerler için fikirlerini anında sözcüklere dökmekten yana bir meşakkat yok. Lakin felç, inme, omurga sakatlığı ya da beyin hastalığı geçirmiş, konuşma yeteneği ziyan görmüş beşerler için niyetlerini aktarmak önemli bir sorun.
Beyin makine arayüzü (BMI) için yapılan pek çok çalışma var. 2006 yılında mental daktilo ismi verilen, beyin sinyallerini kullanarak klavye denetimi sağlayan arayüz ortaya çıkmıştı. O günden bu yana yapılan çalışmalar daima üstüne koyarak devam etti.
UCSF tarafından gerçekleştirilen çalışma, alanında bir birinci oldu. Bu çalışma ile birlikte komplike niyetler, tarihte birinci kez eş vakitli olarak yazıya döküldü. Olağanda bu süreç günler hatta haftalar sürebiliyordu.
Çalışmalara katılan 3 istekli kobay, beyinlerinin üst kısmına yerleştirilen elektrodlar ile deneye başladı. Sorulan dokuz soruya yanıt düşünen iştirakçilerin beyin aktiviteleri, makine öğrenme algoritması tarafından konuşma inşa bloklarına dönüştürüldü.
Araştırmada kullanılan elektrodlar, beynin olağan kaidelerde çene, lisan ve dudakları denetim eden kısmında gerçekleşen aktiviteleri işliyor. Bireyler yüz kaslarındaki hasara yüzünden ya da öbür bir nedenle konuşma yetileri açısından kısıtlanasalar bile beynin çene, lisan ve dudak hareketlerinden sorumlu olan kısmı aktivitelerine devam ediyor.
Sorulara verilen mümkün yanıtlar üzerine çalışmalar yaparak beyin aktivitelerinden yanıtı bulmayı öğrenen yapay zeka, karşı tarafı dinleyerek sorulan soruyu da anlayabiliyor. Böylelikle muhtemel karşılıkların sayısını da azaltmış oluyor.
UCSF araştırmanın bilimsel yanına odaklanmış olsa da Facebook, bu araştırmayı ileride insanların telefonlarını ceplerinden bile çıkarmadan ileti gönderebilmelerini sağlayabilecek bir yol olarak görüyor.
Ekibin gerçekleştirdiği çalışma, Nature Communications isimli mecmuada yayımlandı.
