2013 yılında Naughty Dog’un piyasaya sürdüğü The Last of Us, dikkat çeken kıssası ve oynanışının yanı sıra alışılagelmişin dışında zombi dizaynlarıyla da dikkat çekmişti. Oyunda tıkırdayan (clicker) olarak isimlendirilen bu zombi çeşidini hem ikinci oyunda hem de geçtiğimiz günlerde BluTV’de yayınlanan birebir isimli dizide görmüştük.
Peki bu garip görünümlü ve hayli korkutucu zombiler bir gün nitekim ortaya çıkabilir mi? Bugün bu soruya daima birlikte bir karşılık arayacağız.
- The Last of Us başta olmak üzere pek çok üretimi izlemek için ilk ay sadece 1 TL’ye Hepsiburada Premium abonesi olabilir, BluTV aboneliğini de armağan olarak alabilirsiniz.
Önce oyundaki zombilere ve öykülerine bir göz atalım:
Oyunda “tıkırdayan” olarak isimlendirilen bu zombi çeşidi, oyunun öyküsüne nazaran 2013 yılında Güney Amerika’da (dizideyse 2003 yılında Endonezya’da) ortaya çıkıyor. Gerçek hayatta da var olan Cordyceps mantarının (halk ortasında zombi mantarı olarak da biliniyor) mutasyona uğramış bir tipi olan bu mantar, insanlara bulaşabiliyor ve onları 4 mutasyon evresinde gördüğünüz yaratıklara dönüştürüyor.
İlk evrede, ısırılan ya da mantar sporlarını soluyan bireyler birkaç gün içerisinde aşırı derecede saldırganlaşarak şuurlu hareket etme yetisini kaybeder. İkinci evreyse birkaç hafta sonra başlar ve bireylerin başından itibaren tüm bedeni mantarla kaplanır. Bireyler bu evrede yavaş yavaş görme yetilerini kaybediyor ve kalıcı olarak mantarın denetimine giriyor. Ayrıyeten bu kademedeki tıkırdayanların oyunun başlarında gördüğümüz en zararsız tıkırdayan çeşidi olduğunu da belirtelim.
Yaklaşık 1 yıl sonra üçüncü evreye giren tıkırdayanlarsa yavaş yavaş yarasalar ve yunuslar üzere ekolokasyon kullanmaya başlar. Ses dalgalarını kullanarak “gören” tıkırdayanlar, bu sesleri çıkarmak için mutasyona uğrayan çene kemiklerini tıkırdatır. Dördüncü ve son evreye ulaşmak ise epey güçlü bir süreçtir ve bu yaratıklar yaklaşık 10 yılda son evreye ulaşır. Bu evrede zombilerin bedeni büsbütün mantarla kaplıdır ve ölseler bile bedenlerindeki mantarlar büyüyerek sporlarını yaymaya devam eder ve etraftaki insanları enfekte eder.
Oyunda insanlara bulaşan bu mantar, gerçek hayattaysa karıncaları zombiye dönüştürüyor.
İşin enteresan tarafıysa hem dizide hem de The Last of Us Part 1 ve 2’de gördüğümüz bu zombilerin ortaya çıkmasına neden olan Cordyceps mantarı gerçek hayatta da var. Lakin merak etmenize gerek yok zira bu mantar gerçek hayatta insanlara bulaşmıyor.
Karıncaları amaç alan bu mantar aslında oyunlarda gördüğümüze ziyadesiyle benziyor ve çabucak hemen tıpkı hallerde mutasyona uğruyor. Karıncalara sporlar yardımıyla bulaşan ve beyin sapına yerleşen bu mantar, olgunlaştıktan sonra enzimlerle karıncaların hareketlerini denetim ediyor ve onları mantarın üremesi için en uygun ortama yönlendirdikten sonra onları öldürüyor ve sporlarını sıradaki kurbanları için yaymaya başlıyor.
Bu mantarın pek çok çeşidi mevcut lakin tüm çeşitler çabucak hemen tıpkı halde karıncaları, sinekleri ve misal böcek tiplerini amaç alarak onları konak olarak kullanarak üremeye çalışıyor.
Bu mantar çeşidi hakkında araştırmalara baktığımızdaysa bir isim dikkat çekiyor. Hastalık biyoloğu ve biyoloji profesörü Davıd P. Hughes. Kendisi hem Cordyceps mantarları ve gibisi enfeksiyonlar konusunda uzman ve birinci oyunda Naughty Dog grubuna Cordyceps mantarları konusunda danışmanlık yapmış bir isim.
Hughes bilhassa 2019 yılında yayınladığı bir makalede insanlığın yüzyıllardır çeşitli evrimleşmiş mantar cinsleriyle uğraş ettiğini fakat bu mantarların ekseriyetle ayak mantarı üzere kolay tipler olduğunu belirtiyor. Kendisi ayrıyeten birtakım mantarların 50 ila 150 yıl içerisinde mutasyona uğrayabileceğini hatırlatarak Cordyceps mantarının insanlara bulaşabilir bir hale gelmesinin imkânsız olmadığını belirtiyor.
Ancak Hughes’un dediğine nazaran bu mantar çeşidi hakikaten bir gün insanlara bulaşsa bile oyunda gördüğümüz üzere zombi gibisi saldırgan yaratıklara dönüşmeyebilirler. Bunun yerine Cordyceps mantarının enfekte ettiği bireyler tıpkı karıncalar ve başka böcekler üzere konaklarını uygun üreme ortamlarına götürerek orada öldürüp üreme döngüsünü tamamlamaya çalışacaktır.
Yani bir gün Cordyceps mantarları insanlara bulaşabilir lakin oyunda gördüğümüz üzere bir zombi salgını olması pek mümkün değil. Hatta Cordyceps mantarlarının eski Çin İmparatorluğu vakitlerinde böbrek meselelerinde, akciğer hastalıklarının tedavisinde ve kanamaları durdurmada kullanıldığı da bilimsel olarak kanıtlandı.
Profesör David Hughes tüm bunlara ek olarak mantarlara karşı tedavi hazırlamanın kolay olmadığını ve potansiyel bir Cordyceps mutasyonunun ortaya çıkması durumunda işe yarayan ve onaylanmış bir tedavi bulmanın 20 yılı bulabileceğini de belirtiyor.
- Kaynaklar: NIH, Herbal Medicine, The Last of Us Fandom Wiki
