Uzay ve içinde yaşadığımız Güneş Sistemi, devasa büyüklüğü ile biz insanları sürekli büyülüyor. Güneş Sistemi'ndeki gezegenlerden kara deliklere dek insanoğlu, kendisini bu varlıklar karşısında adeta küçük ve çaresiz bir varlık üzere hissediyor. Lakin Aydınlanma Çağı bize bir şey öğretti: İnsan aklına güvendiği surece hiç de ufak tefek bir varlık değildir, kâfi ki bilimin ışında yürüsün ve yanılabilir olduğunu kabul etsin! İşte yanlış bildiğimiz ve ivedilikle öğrenmemiz gereken, uzay ve Güneş Sistemi'miz hakkındaki 8 mit.
1- Merkür, Güneş’e en yakın gezegen olduğu için en sıcak gezegendir.
Bir gezegenin Güneş'ten uzaklığı ortalama sıcaklığını etkilemez. Merkür Güneş’e en yakın gezegen olsa da en sıcağı değildir. Merkür’ün ortalama sıcaklığı gün boyunca 420 santigrat derece kadarken, en sıcak gezegen olan Venüs’ünki 462 sangigrat dereceyi bulur.
2- Ay’ın karanlık bir yüzü vardır.
“Ay’ın karanlık yüzü” genel olarak beşerler tarafından görülemeyen kısmına atfen kullanılan bir tümcedir. Ay ve Dünya eşzamanlı dönerler, bu nedenle uydumuzun bir yüzünü görmemekteyiz. Lakin bu, o kısmın karanlık olduğu manasına gelmiyor. Güneş’in X-ray ışınları göremediğimiz kısma da geliyor. Yani aslında bu türlü karanlık bir yüzü yok.
3- Dünya yuvarlaktır.
Dünya’nın düz olduğunu söylemeyeceğiz elbette. Fakat Dünya geoid denilen, dönüş suratından ötürü vakit içerisinde “kutuplardan basık ortalardan şişkin” olan kendine has bir biçime sahiptir.
4- Güneş sarı renktedir.
Güneş’e baktığımızda sarı, turuncu yahut kırmızımsı bir renk görüyoruz. Fakat Güneş aslında beyazdır. Bir ışığın rengini belirleyen şey, onun sıcaklığı ile ilgilidir. Işık dalgaları uzadıkça, sarı-kırımızı ışık spektrumu da uzamakta ve gözümüze bu biçimde görünmektedir.
5- Uzayda astronot kıyafetleri olmayan bir insan başı patlayarak ölür.
Uzayda geçen Holywood sinemalarında kaskını çıkaran astronotların başının şişerek patladığına dair örnekler var. Fakat temel tehlike başının patlaması değil; akciğerler, beyin ve kalbin dışarıdaki düşük basınçtan etkilenmesidir. Elbette başı patlayacaktır, fakat temel mevt sebebi organlarının iflası olacaktır.
6- Güneş bir alev topudur.
Yanma, kimyasal bir tepkidir ve etrafa ışık yayar. Lakin Güneş’teki durum bundan ayrılır, zira buradaki olay nükleer bir tepkidir. Atom çekirdeklerindeki olaylar, Güneş’in etrafa güç yaymasına neden olur.
7- Dünya ve Venüs özdeşlerdir.
Venüs, çoklukla birçok antik kültürde Dünya’nın ikizi olarak tanımlanır. Bu da Dünya gibisi bir yer olduğuna yönelik algı yaratmaktadır. Lakin bu gezegenin yüzeyi pek de güzel bir yer değildir ve burada birçok zehirli gaz bulunmaktadır.
8- Yazları, Dünya Güneş’e daha yakındır.
Sıcaklığa neden olan temel sebep Güneş’in yakınlığı değil, yörüngedeki eksen eğikliğimizdir. Yaz aylarında eksen eğikliği Güneş’e doğrudur, tam karşıtı durumda ise kış yaşanmaktadır. Lakin muhakkak tarihlerde Dünya’nın Güneş’e daha yakın olduğu ve aşikâr tarihlerde daha uzak olduğu bilgisi doğrudur.
