Çernobil denince herkesin aklına nükleer reaktörde yaşanan facia geliyor. Son periyotta tanınan olan küçük diziyle birlikte Çernobil yine gündem oldu. 2600 kilometrelik boşaltılmış bölgede ömür tekrar ortaya çıkıyor. Bölgedeki birinci hayat belirtisi ise bitkiler oldu.
Bitkiler de radyasyondan ziyan görüyor ve kanser olabiliyorlar. Pekala bitkiler neden beşerler üzere kanserden ölmüyor? Bunun çeşitli nedenleri var.
İlk olarak, bitkiler bir yerden diğer bir yere kendi istekleriyle gidemiyorlar. Haliyle kendilerine uygun etrafa gidemeyen bitkiler, kendilerini etrafa uyumlu hale getiriyorlar. Bu oryantasyon durumu, yaprak hali değiştirmekten kök uzunluğunu uzatıp kısaltmaya kadar çeşitli biçimlerde olabiliyor. Radyasyonun en ağır olduğu bölgelerde bile bitki hayatı 3 yıl içerisinde yine ayaklandı.
Çernobil’de yayılan parçacıklar, istikrarsız ve yüksek enerjiliydi. Bu parçacıklar da canlı hücrelerindeki sistemlere tesir ediyordu. Birden fazla kısım kendini yenileyebilme yeteneğine sahip olsa da DNA’ların ziyan görmeleri halinde tamiri mümkün olmuyor. Büsbütün ziyan gören DNA’lara sahip hücreler ölüyor. Kısmen ziyan gören DNA’lar ise kendilerini tamamlamaya çalışıyor. Sonuç olarak mutasyonlar meydana geliyor. Bu mutasyonlar da denetimsizce büyüyen, bölünen ve yayılan hücreler oluşturuyor. Bu durumun sonucunda da kanser ortaya çıkıyor.
Hayvanlarda bu durumun epeyce ölümcül olmasının sebebi, kompleks yapılarında her hücrenin hayli karmaşık ve özel yapısının olması. Bu karmaşık makinede her organ, her doku ve her hücre belirli bir gayeye ve genelde de yalnızca o hedefe hizmet ediyor. Bitkiler ise oragnik manada çok daha esnek yapıdadır. Bir hücrenin aldığı bilgi, öteki hücrelere de iletiliyor ve bitki ona nazaran yaşamayı sürdürüyor.
Kaldı ki bitki hücreleri, birbirlerinin misyonunu de üstlenebiliyor. Bir kısmı fide olarak takım yeni bir ağaç yetiştirdiğinizde, o kol teknik olarak kök ve gövdeye ayrılıyor. Bitkiler, ölen ya da ziyan gören hücreleri çok daha çabuk yeniliyor. Ayrıyeten ziyan gören hücredeki bozuk yapı, hücre duvarlarından geçmekte çok zorlanıyor. Bitkiler de ziyanlı dokuyu kendi yapılarından çıkarıp yalıtmanın bir yolunu buluyor.
Dünya’nın oluştuğu, hayatın birinci ortaya çıkmaya başladığı devirlerde çok daha önemli ibir radyasyon sorunu vardı. Bitkiler de bu duruma ahenk sağlayacak formda hareket etmişti. Çernobil sonrasında da benzeri bir düzenek devreye girmiş, bitkiler atalarından kalma özelliklerini yine kullanmış olabilir. Kimi bitkilerin DNA’larını radyasyondan koruyacak değişimler geçirdiği biliniyor.
Jurassic Park sinemasında gömleğinin önünü açmış havalı havalı oturan Jeff Goldbloom üzere “Hayat bir yolunu bulur” demek istemiyoruz lakin nitekim de hayat bir yolunu buluyor. Hele ki bölgeden beşerler gittikten sonra. İnsanların barınmasını engelleyen felaket sonrasında, bölgedeki canlıların ömürleri daha kısa hale gelse de sayıları hayli arttı. İnsanların olmaması, etrafa tesir etmemeleri Çernobil’i şu anda Avrupa’nın en büyük doğal rezervlerinden biri haline getirdi. Beşerler, bölgenin tabiatına ve canlılarına nükleer reaktörden daha fazla hasar veriyordu.
