Bu haftanın başlarında Trump idaresi, Kongre’den 2020 yılı bütçesi için ek olarak 1,6 milyar dolarlık isteklerinin olabileceğinin duyurusunu yapmıştı. İdarenin, bu ek bütçe talebinin sebebi ise 2024 yılına kadar Ay’a tekrar beşerli vazife gerçekleştirmek. Bu yeni programa Yunan Mitolojisi tanrıçalarından Artemis’in ismi verildi. Artemis programının asıl gayesi ise Ay’a birinci bayanı göndermek.
Uzmanların bu bahiste fikir birliğine vardığı nokta ise 1,6 milyar doların gerçek bir yardımdan çok göstermelik bir hareket olduğu. NASA’nın eski yöneticilerinden George Abbey, “Space Launch System, Orion ve inişe geçecek aracın maliyetini karşılamak için bunun kâfi olacağını sanmıyorum. 2024’ün gerçekçi bir tarih olmadığını söyleyebilirim” dedi.
Planetary Society’de uzay siyasetleri yöneticisi olan Casey Dreier ise bu bahis hakkında “Tüm bunlar, bir süreç olarak çok garip. Bu daha evvel görülmemiş bir durum” tabirlerini kullandı. Aslında Trump idaresinin de neyi isteyip istemediği tam olarak bilinmiyor. Beyaz Saray, mart ayındaki birinci bütçe teklifinde SLS’in fonlarının düşürülmesini teklif etmişti.
Genel olarak bakacak olursak 1,6 milyar dolar bu iş için kâfi değil. Ayrıyeten NASA, Artemis’in toplamda ne kadara mâl olacağını da şimdi açıklamış değil. Apollo programına harcanan bütçe 2018’e uyarlanmış haliyle 112 milyar dolardı. Kimi iddialara nazaran, Artemis’in 2024’te muvaffakiyetle başlatılabilmesi için yıllık 8 milyar dolara gereksinimi var.
Kongrenin, 1,6 milyar dolarlık uygunlaştırmayı onaylamasına muhtemel gözle bakılıyor. NASA yöneticisi Jim Bridenstine ve takım arkadaşları, daha evvel birkaç defa gecikme yaşamış olan SLS ve Orion’un 2024’e kadar nasıl hazır olacağı konusunda araştırmalar yapıyor. Yöneticiler, bir yandan da NASA’nın 5 sene içerisinde Artemis astronotlarını kazasız bir biçimde Ay’ın yüzeyine indirebilecek bir aracı geliştirmeye hazır olup olmadığını sorusunun karşılığını arıyor.
2024 yılına kadar projeyi yetiştirmek için NASA, ticari sanayilerle iş birliği yapacak. Ajans, Ay’a inecek aracın prototipini yönetmek için içerisinde Blue Origin’in de olduğu 11 şirketin duyurusunu yaptı. Özel sanayi, şu an için harikadan çok uzak ve bu biçim işler için bu şirketler şimdi çok yeni. NASA, bu mevzuda tam teminat verse bile bu paranın hakikaten gerçek harcanıp harcanmadığıyla ilgili büyük tartışmalar olabilir.
