Johanna Teske, Paul Butler, Steve Shectman, Jeff Crane ve Sharon Wang’un içinde yer aldığı, gökbilimcilerin yaptığı araştırmaya nazaran, NASA’nın Transiting Exoplanets Survey Satellite isimli uydusu Dünya boyutlarında bir gezegen keşfetti. Yapılan bu araştırma Astrophysical Journal Letters’da yayımlandı.
Araştırmanın müelliflerinden Johanna Teske “Bu çok heyecanlı, yalnızca bir yıl evvel çalışmaya başlayan TESS, gezegen keşfetme konusunda çığır açacak pozisyonuna geldi” dedi. Şili’de bulunan Las Campanas Observatory’deki Magellan 2 teleskopunda yer alan Planet Finder Spectrograph (PFS) da bu buluşta hayli kıymetli bir rol oynadı. PFS, Dünya boyutundaki gezegenin keşfinde gezegenin kütlesini ölçmede yardımcı oldu.
Butler ve takım arkadaşlarının öncülüğünde geliştirilen bir metodu kullanarak Shectman ve Crane tarafından oluşturulan PFS, radyal sürat metodu ismi verilen bir tekniği kullanıyor. Bu teknik şu an için gökbilimcilerin, gezegenlerin kütlelerini ölçmelerini sağlayan tek yol. Gezegenin kütlesini bilmeden, yoğunluğunun ve genel kimyasal kompozisyonunun bilinemeyeceği de göz önüne alındığında PFS epeyce kritik bir pozisyonda bulunuyor.
Teske, PFS ile ilgili olarak “PFS, Southern Hemisphere’da bulunan ve bu ölçümleri yapabilen tek enstrüman. Yani TESS tarafından bulunan gezegenleri karakterize edebilme konusunda epey önemli” dedi.
Yeni keşfedilen HD 21749b gezegeninin yörüngesini tamamlaması 36 gün alıyor ve bu müddet şu ana kadar TESS tarafından keşfedilen en uzun dönem pozisyonunda bulunuyor. TESS’in içinde barındırdığı teknik yüzünden, keşfedilecek gezegenlerin yörünge dönemlerinin 10 günden az olacağı öngörülmüştü. Dolayısıyla HD 21749b, bu açıdan da epeyce alışılmadık bir pozisyona sahip.
Gezegenin bulunduğu sistemin yıldızı, bizim Güneş’imizin yüzde 80’i kadar ve Dünya’dan yaklaşık 53 ışık yılı uzaklıkta. HD 21749b’nin kütlesi Dünya’nın kütlesinin yaklaşık 23 katı ve yarıçapı ise Dünya’nın 2,7 katı. Yoğunluğunun gösterdiği kadarıyla gezegenin değerli bir atmosferi var lakin kayalık bir gezegen değil. Bu da gökbilimcilerin, soğuk gezegenin atmosferinin evrimini ve kompozisyonunu anlamasına yardımcı olabilir.
Bundan daha heyecan verici olan şey ise HD 21749b’nin bir kardeş gezegeni bulunuyor: HD 21749c. Bu gezegenin yörüngesini tamamlaması 8 gün alıyor, boyutu kardeşinden daha küçük ve yaklaşık Dünya boyutlarında.
Wang HD 21749c ile ilgili olarak “Bu kadar küçük bir gezegenin kompozisyonunu ve tam olarak kütlesini ölçmek hayli zorlayıcı olacak, fakat Dünya ile kıyaslayınca HD 21749c epey değerli. PFS grubu bu bahis hakkında data toplamaya devam ediyor” dedi.
TESS sayesinde gökbilimciler, birinci sefer küçük ötegezegenlerin kütlelerini, atmosferik kompozisyonlarını ölçebilecekler. Küçük ötegezegenlerin galaksimizde epey sık bulunmasına karşın, onların çeşitliliklerinden öğrenilecek çok fazla şey var.
Diana Dragomir “Dünya boyutlarında birkaç düzine gezegen bulmayı bekliyoruz. Bu bizim birinci keşfimizdi ve TESS için de bir kilometre taşı. TESS, küçük gezegenler ve küçük yıldızlar bulmamız için bize yol açtı ve bu gezegenlerden bir tanesi potansiyel ömür barındırıyor olabilir” dedi.
