ABD, son birkaç yıldır bir sefer daha Ay'a ayak basma niyetinde olduğunu açıkça bildirerek NASA aracılığıyla farklı çalışmalara yatırım yapıyor. Elbette bu tıp bir görevin dev bir bütçe gerektirdiği de epeyce açık. Birçok insan, bu kaynağın nereden sağlanacağı konusunda olaya kuşkuyla yaklaşıyor.
31 Temmuz günü NASA Lideri Jim Bridenstine, Ay'a inecek bir uzay aracının geliştirilmesi ve test edilmesi için harcanan paranın Memleketler arası Uzay İstasyonu'nun ya da kurumun bilimsel çalışmalarının bütçesinden alınmayacağını duyurdu.
“Ay'a gitmek ucuz değil” tabiriyle kelamlarına başlayan Bridenstine, Atlanta'daki yıllık Milletlerarası Uzay İstasyonu Araştırma ve Geliştirme Konferansı'nda 800'den fazla şahıstan oluşan bir kalabalığa yaptığı konuşmada şöyle devam etti: “Bilimden fon keserseniz, ISS’ten fon keserseniz ulaşmak isteyeceğiniz sonuca asla ulaşamazsınız”
Başkanın açıklamaları, Donald Trump'ın 2019 bütçesi için Ay'ın keşfedilmesine para ayırmak yerine uzay istasyonundan fon kesmeyi önermesinin akabinde geldi. Bridenstine, 2020 bütçe talebinde 1,6 milyar dolarlık ek fon isteğinin başarılı olduğunu “Parayı aldık ve kaynağı NASA değil” sözleriyle belirtti.
Bu paranın 1 milyar dolarlık kısmı, Ay yüzeyine iniş yapacak beşerli uzay araçlarının gelişimine aktarılacak. Ayrıyeten Ay’a iniş yapacak aracı geliştirmek, kızıl gezegen için bir iniş aracının geliştirilmesine de yardımcı olacak. Bridenstine, iki tarafa da atıfta bulunarak bütçe tartışmalarının meclis ve senato ile düzgün tarafta ilerlediğini söyledi.
2020 bütçesinin sonuçlanması, Ay keşiflerinin mali tartışmalarına son vermeyecek. Lider, araştırma ve geliştirme maliyetlerinin bir çan eğrisini takip etme eğiliminde olduğu için 2021 talebinin daha yüksek olacağını vurguladı. Ay'ın yörüngesinde olan ve astronotlara Ay yüzeyine yakın bir yerde yaşayıp çalışacakları bir yer sağlayacak olan Ay Yörünge Platformu Geçidi'nin gelişimi de daha fazla para gerektirecek. Bridenstine, “Kongre’nin de dayanağını almalıyız” dedi.
Uluslararası Uzay İstasyonu'nun (ISS) bütçesinin korunmasının ana nedenlerinden biri, istasyonun fevkalâde bilimsel bilgiler elde etmesi. İstasyon üzerindeki araştırmalar, insanların uzayda yaptığı keşiflerden çok daha fazlasını yapıyor. ISS projeleri; insan sıhhatini, tarımı ve karbon emisyonlarını araştırıyor. İşte bu yüzden Bridenstine, Ay araştırmalarının ulusal bütçenin bu kısmını yutmasını önlemek için çalışıyor.
Konferanstaki öteki konuşmacılar, şu anda istasyonda yürütülmekte olan tıbbi araştırmaları ele aldılar. Mikro yer çekiminin eşsiz tesirleri altında, hücreler daha uzun mühlet yaşayabilir ve bu da tıbbi prosedürlerin ve tedavilerin daha kapsamlı bir halde test edilmesini sağlar. Kanser, alzheimer ve kas distrofisini içeren deneyler ve öteki birçok durum, uzay istasyonunda mercek altına alındı ve istasyon, araştırmacıların bu hastalıklarla savaşmasına yardımcı oldu.
Uzay istasyonunun dışında yapılan deneyler, Dünya’yı çok daha yakından ilgilendirebiliyor. Uzay istasyonunda yapılan ECOSTRESS deneyi, bitkilerin daha fazla suya muhtaçlık duydukları durumda yükselen sıcaklıklarını ölçüyor. Bridenstine, “Dünya'ya ISS'ten baktığımızda, kuraklık sebebiyle bitkilerde oluşan gerilimi gözlemleyebiliriz. Böylelikle kuraklığa karşılık vermek yerine büsbütün önüne geçebiliriz” diyerek ekleme yaptı:
“Gerçek şu ki Dünya’da yapamayacağımız şeyleri uzayda yapabiliyoruz. Dünya'daki ömürleri değiştirme fırsatına sahip olan çok umut verici kimi teknoloji ve fırsatlar gördük.”
