ABD Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA) ile Johns Hopkins Üniversitesi Uygulamalı Fizik Laboratuvarı'ndan bilim insanları, yaptıkları çalışmada Ay'da esir ölçüde olduğu bilinen H2O (su) ve OH (hidroksil) bileşiklerinin ne üzere tesirleri olduğunu bulmaya çalıştılar.
NASA'nın Kaliforniya'da bulunan Araştırma Merkezi'ndeki bilim insanlarından biri olan Richard Elphic, “Ay atmosferinde çok ölçüde H2O ve OH bileşikleri bulunmuyor. Ama Ay, bir meteor akışına girdiğinde bu bileşikleri rahat bir biçimde tespit edebileceğimiz su buharına dönüşüyor. Akabinde da bu H2O ve OH kayboluyor.” diyor.
Ekim 2013 ile Nisan 2014 ortasında yaklaşık 7 ay kadar gaz ölçümleri yapan NASA'nın Ay Atmosferi ve Toz Ortamı Keşif Uydusu (LADEE), Ay'ın atmosferindeki yapıyı inceledi. 9 Ocak, 2 Nisan, 5 Nisan ve 9 Nisan tarihlerinde gerçekleşen meteor yağmurlarının akabinde elde edilen datalar, uydunun daha evvel kaydettiği bilgilerle bir arada incelenince Ay'ın atmosferinde su buharı oluştuğu gözlemlenmiş oldu.
Araştırmacılar, meteorun çarpmasıyla birlikte su buharının da ortaya çıkabilmesi için meteorun Ay yüzeyinin en az 8 cm altına girmesi, ardından da kendinde su bulunduran katmana tesir etmesi gerektiğini söz etti. Bu varsayımlara ve yaptıkları öbür ölçümlere dayanan araştırmacılar, yüzey katmanında binde 2 ile binde 5 ortasında su bulunması gerektiğini belirtiyor.
Tüm suyun meteorlardan gelmesi ihtimalini eleyen araştırmacılar, bunun sebebini ortaya çıkan su kütlesinin Ay'a çarpan meteor kütlesinden daha fazla olması olarak temellendiriyorlar. Araştırmanın başyazarı Mehdi Benna, “Oradaki su muhtemelen antik vakitlerden kalma. Ay'ın birinci oluştuğu vakitlere kadar bile gidebiliriz.” diyor.
Yoğunluğu Ay'daki üzere olan bir ton toprak modülünden lakin yarım litre su çıkabileceğini söyleyen araştırmacılar, bunun yeryüzündeki en çorak bölgeden bile daha kurak olduğunu kaydediyor. “Nature Geosciences” mecmuasında yayımlanan araştırma sonuçlarına buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
