Karanlık Maddeler Aksiyonlardan mı Oluşuyor?

Aksiyon (Axion), kuantum renk dinamiğindeki kuvvetli CP sıkıntısını çözmek için Peccei-Quinn teorisi tarafından 1977 yılında öne sürülen kuramsal temel parçacıklardır. Aksiyon, güçte makul bir dengeyi korur, böylelikle CP simetrisi korunur. Ama aksiyonların var olup olmadığını şimdi net olarak bilmiyoruz.

Evreni karanlık unsur ile doldurmak istersek, bu karanlık unsurun muhakkak özelliklere sahip olması gerekir. Karanlık unsur kendisi ve diğer hususlarla çok etkileşime girmez. Ayrıyeten, karanlık unsurun hayli çok, kararlı ve uzun ömürlü olması gerekiyor. İşte aksiyonların birtakım özellikleri bu aranan niteliklere uyuyor. Aksiyonun karanlık husus olmasına müsaade verirsek, genel olarak karanlık maddeyi gözlemleyebiliriz.

Event Horizon Teleskobu'nun yanı sıra, direkt olarak muhteşem kütleli kara delikler müşahedemiz yok. Yalnızca dönen ve etraflarında görünen materyalleri görebiliriz. Bu gerecin özelliklerinden kara deliklerin boyutunu ve kütlesini iddia edebiliriz fakat karadelikleri direkt izleyemiyoruz. Yani hiç karadelik olmayabilir. Karadelikler, galaksilerin merkezlerinde saklanan aksiyon çekirdekleri olabilir. Galaksi büyüdükçe, daha fazla aksiyon unsuru barındırır ve ortadaki aksiyon çekirdeği büyür.

Bu durum, kara delik yahut aksiyonlar ile galaksinin ortasındaki bağlantıyı, aksiyonların özelliklerini sınırlamak için kullanabileceğimiz manasına gelir. Şayet aksiyon partikül kütlesiyle oynanırsa kara deliklerin yahut aksiyonların galaksiyle bağlantısını tesirler.

Bir küme gökbilimci kısa bir müddet evvel kara delikler ve galaksiler ortasındaki bağlantıyı tam olarak bunu yapmak için kullandılar ve gelecek deneylere rehberlik edecek aksiyon partikül kütlesine birtakım üst hudutlar koymayı başardı.

Aksiyonlar kainattaki karanlık hususlardan sorumlu mu? Bu sorunun karşılığını şimdi alamıyoruz ancak umarım bir gün bu mevzu aydınlığa kavuşacaktır.

Başa dön tuşu