Apollo 11 misyonuyla yaklaşık 50 yıl evvel Ay’a giden Neil Armstrong’un topladığı örnekler, bilim insanlarının kozmosu anlamasına epey yardımcı oluyor. Apollo astronotları, 1969 ve 1972 yılları ortasında gerçekleştirilen toplam altı Ay vazifesinde, taş ve topraktan oluşan 382 kg’lık örnek topladı.
Houston’daki Johnson Uzay Merkezi’nde çalışan Samuel Lawrance, AFP’ye verdiği röportajında “Ay, Güneş Sistemi’nin Rosetta Taşı (Mısır'da kale imalindeki bir hafriyat sırasında tesadüf yapıtı bir Fransız askeri tarafından bulunmuş olan yazıt). Gezegen bilimi için bir temel taşı” tabirlerini kullandı.
Lawrance, Apollo misyonlarında toplanan örneklerin kıymetiyle ilgili olarak şunları söyledi:
“İnsanlar, etrafımızdaki kozmosu ve Güneş Sistemi’ni anlamada Apollo örnekleri üzerinde çalışmanın ne kadar değerli olduğunu tam olarak anlayamıyor. Gezegen biliminde yaptığımız birçok keşif, yalnızca Ay’da değil Merkür, Mars ve kimi asteroitler üzerinde yapılanlar da Apollo vazifeleri sırasında elde ettiklerimizle direkt olarak irtibatlı.”
Apollo 11 ve Apollo 17 vazifeleri sırasında toplanan örneklerden kimileri, devrin ABD Lideri olan Richard Nixon tarafından, ABD’nin güzel niyet göstergesi olarak başka dünya devletlerine verilmiş olsa da Ay taşlarının büyük bir çoğunluğu NASA’nın Houston’daki Ay Örnekleri Laboratuvarı’nda tutuluyor (Lunar Sample Laboratory).
Lawrance, bu örneklerin, fırtınalardan ve öteki birçok doğal felaketten kurtulabilecek biçimde zımnî bir mahzende mühürlü olarak tutulduğunu söyledi. Bu örnekler, Apollo 11 misyonunun 50.yılı onuruna daha ileri çalışmalar için ülkedeki birçok bilim insanına gönderildi.
Bu mevzuda ince eleyip sık dokuduklarını söyleyen Lawrance, “Oldukça dikkatliyiz. Bunlar Dünya’daki en pahalı gereçler ve bilim insanları örnek talebinde bulunduklarında hayli titiz bir süreçten geçirildiler” dedi.
NASA’nın elinde elli yıldır bulunan bu örnekler sayesinde hâlâ yeni keşifler yapılabiliyor. Lawrance, bu hususla ilgili olarak “Taşlar değişmedi fakat laboratuvar ekipmanları sayesinde tahlil sistemlerimiz değişti” diyor.
Altı Ay vazifesinin, bilim insanlarının kozmosu manaya prosedürünü değiştirdiğini söyleyen Lawrance, daha uzun müddetli vazifelerin daha da etkileyeci olacağını söz ediyor.
