Bizim milletimizin vazgeçilmez özelliklerinden bir tanesi, bir bebeği gördüğü anda birine benzetmeye çalışmaktır. Bir de mevzuyla ilgili genetik bilimi içeren bir atasözümüz bile var: Oğlan dayıya, kız halaya çeker. Bilim insanları ise bebeklerin hangi geninin hangi ebeveyninden geldiğini ortaya çıkardı.
Temel biyoloji bilgilerimize nazaran cinsiyet babadan geçiyor. (Baba XY, anne XX’tir. Anneden X geleceği için babadan ne gelirse cinsiyet de ona nazaran belirlenir.) Gelelim geri kalan özellikleri hangi ebeveynlerimizden aldığımıza.
Çoğu kere, çocuklar burun uçlarının halini, dudak etrafını, elmacık kemiklerinin uzunluğunu, göz kenarlarını ve çene biçimlerini ebeveynlerinden alır ve bu bölgeler kime benziyorsa, çocuğun o bireye benzediğini düşünürüz. Genelde genlerin yarısı anneden, yarısı babadan gelmesine karşın babadan gelen genler, %60 faal iken anneden gelen genler ise %40 faal oluyor. Bunun nedenlerinden biri de, bayan bedeninin yabancı olarak gördüğü bebeği yok etmemek için kimi ödünler vermesi ve hatta kendi genlerini pasif tutmasıdır. Tekrar de hangi özelliğin kimden geçtiğini bulmak mümkün.
Cinsiyet, en başta da belirttiğimiz üzere babadan geçer. Bir adamın ailesinde erkek kardeş sayısı fazlaysa, oğlu olma ihtimali daha fazladır. Y kromozomu, erkek cinsel organlarını oluşturabilmek için daha az gen taşır, bu nedenle de erkek çocukları anneye daha çok misal.
Diş Yapısı
Diş yapısı ve diş sıhhati da babadan çocuğuna geçen özelliklerden. Yani sık diş sorunu yaşayan bir babanın çocuğu da muhtemelen sık sık dişçiye gidecektir.
Zeka
Zeka, X kromozomu üzerinden taşınıyor. X kromozolarından biri anneden geliyor. Çocuklar, annenin zekasının %40’ını alıyor. Geri kalanını hayat boyunca geliştiriyoruz.
Ortalamada çocukların zekası, annenin zekasından 15 puan aralıkta oluyor.
Zihinsel Sağlık
Yaş ilerledikçe sperm kalitesi düşüyor. Bu yüzden de yaşlı insanların mutasyona uğramış olan genleri sonraki kuşaklara daha kolay geçiyor. Zihinsel hastalıklar, otizm, hiperaktivite, bipolar üzere bozukluklar babadan geçiyor. 45 yaşın üstündeki babaların çocukları, öğrenmede zahmet yaşıyor ve intihara daha meyilli oluyor. Ayrıyeten erkeklerin kalp damar hastalıkları oğullarına da geçiyor. Tüp bebek yapan babaların çocukları da erkek olmaları durumunda genelde kısır oluyor.
Hemofili ve Otizm Kalıtımı
İngiliz Kraliçesi Victoria, hemofili hastasıydı ve genlerini çocuklarına, torunlarına ve torunlarının torunlarına aktardı. Bu hastalıklar anneden geçiyor ancak erkek çocuklarda daha sık ortaya çıkıyor. Bu hastalıkların kız çocuklarına transferi pek de mümkün gözükmüyor.
Şişmanlığa Yatkınlık
İnsanların kilosu ve yapısı, %25 oranında genetik olarak gelir. Bu özellik büsbütün annelerden ve annelerin genetik yapısından gelir.
Boy
Boy, yüksek oranda genetiktir ve hayat biçimi, beslenme üzere etmenler ile muhakkak bir noktaya kadar geliştirilebilir. Uzunluğu hesaplamak için iki tane formül var.
Bebek erkekse, annenin uzunluğunu alın, babanın uzunluğunu ekleyin, üstüne de 12 cm koyun. Toplamı 2’ye böldüğünüzde ortaya çıkan sonuç çocuğun uzunluğudur. Çocuk kız ise annenin ve babanın uzunluğunu toplayıp 13 çıkartın. İkiye böldüğünüzde çıkan sonuç çocuğun uzunluğudur.
Diğer alternatif ise çocuğun 18 aylıkkenki uzunluğunu ve 2 yaşındaykenki uzunluğunu toplayıp bu sayısı ikiyle çarpmaktır. Çıkan sonuç, +/- 10 cm ile bebeğinizin yetişkinlikteki uzunluğunu verecektir.
Bu hesaplamalar olağan kurallar altında geçerlidir. Beslenme biçimi, aktiviteler, ömür stili üzere etmenler bu sayıları değiştirecektir. Genç jenerasyonun %60’ı yasak aşkın meyvesi değil, fizikî olarak zorlanmaları gerekmeksizin sağlıklı büyümenin tesiriyle iri.
Göz Rengi
Göz renkleri kendi ortalarında baskınlık sırasına sahiptir. En baskını kahverengi, en çekinik olanı ise yeşildir. Mavi gözlü iki ebeveynin çocuğu kahverengi gözlü olabiliyor. Kahverengi gözlü insanların da mavi gözlü çocuğu olması mümkündür. Göz rengi konusunda baskın olan gen ise babadan gelir.
Gamze
Gamzeler çekinik özelliklerdendir. Ebeveynlerden birinde gamze varsa muhtemelen çocukta da olur.
Kıvırcık Saç
Bukle bukle saçlar pek çok kişinin hayalidir. Kıvırcık saç aslında baskın olan saç çeşididir. Anne babadan birinde varsa muhtemelen çocukta da olur. Anne babadan biri düz biri ise kıvırcık saçlı ise çocuklar dalgalı saçlı olur.
Bonus: Çocuklar Kime Benzeyecek?
Çocuklar, ekseriyetle o ailede en çok gözüken özellikleri alırlar. Bu özellikler genelde çocuklarda da baskın oluyor.
