Bilim insanları, ormanlık alanda yapılan incelemeler sırasındaki bir şanslı müşahede sayesinde ağaçların birbirlerini su ve başka kaynakları paylaşarak hayatta tutabileceklerini keşfetti. Bireyleri hayatta tutmak için birlikte çalışan bir tıp “süpermezizm” oluşturdular. Bunu bir tıp “süper organizma” oluşturarak yapıyorlar.
Bu biçimde, bir ağaç kütüğü kendi yapraklarına ve yeşilliğine sahip olmamasına karşın su döngüsü yapmış ve hayatta kalmış.
Ekolojist Sebastian Leuzinger ve Martin Bader, meyyit üzere görünen kauri çam ağacının (Agathis australis) kütüğüne Yeni Zelanda'nın Kuzey Adası ormanlarında rastladı. Fakat kütükte farklı olan bir şey vardı, içinde akan özsu.
Araştırmacılar, kütük ve etrafındaki ağaçlardaki su akışını ölçtüler. Bunun sonucunda etraftaki ağaçların kütüğe hayat dayanağı vermeye devam ettiğini gözlemlediler. Bu olay Leunzinger’in başında bir soru uyandırıyor:
“Kütüğün mukadderatı belirli, kendi yapraklarına sahip olmadığı için ölecek. Fakat etraftaki yeşil ağaçlar neden hiçbir katkı sağlamayan bir ağacın hayatta kalmasını sağlıyorlar?”
Leuzinger ve meslektaşları, ağaç kütüğünün köklerinin, başka ağaçların kökleriyle birlikte birleştiğini (İngilizce’de “root grafting” olarak geçiyor”) varsayıyor. Bu birleşme olayı, ağaçların birbirleriyle kaynak paylaşımı yapabileceklerini hissettikleri vakit gerçekleşiyor. Bu birleşme ağaçların, ormanda bir tıp “süper organizma” yaratmalarını sağlıyor. Bu harika organizma ağaçların kolektifliğini de geliştiriyor.
Ancak, ölmekte olan kütüklerde bu olayın yaşandığını görmek epey az. Hatta bilim insanları bu olayın yaşanmaya devam ettiğinden kuşku duyuyorlardı. Ayrıyeten bu türlü bir olay daha evvel hiçbir kauri ağacında görülmemiş.
Su genelde ağaçlar tarafından üst yanlışsız çekilir, yapraklarında buharlaşır. Bu döngü bir kütükte yaşanamaz. Lakin bahsettiğimiz kütükte başka ağaçlardan daha yavaş bir halde olsa da su döngüsü yaşanıyor. Leuzinger, olayı şöyle anlatıyor:
“Bu, olağan ağaçların işleyişinden farklı. Olağanda su akışı, atmosferin su potansiyeli tarafından yönlendirilir. Fakat karşılaştığımız durumda kütük, öteki ağaçlara bağlı durumda ya da su akışını yönlendirmek için ozmotik basınç kullanmak durumunda. Zira ağaç terleyen yapraklarından mahrum.”
Çevredeki ağaçların bu türlü bir alışverişten ne kazandığı şimdi aşikâr değil. Araştırmacılar, kütüğün hala sağlıklı bir ağaç olduğu vakit öteki ağaçlarla kontağını kurduğunu ve şuan koparmadığını varsayıyorlar. Ya da tahminen de etraftaki ağaçlar, kök ağlarını genişleterek daha fazla su ve besin toplamayı amaçlıyorlar.
Nedenini kesin olarak bulmak için daha fazla araştırmaya muhtaçlık var. Bu arada çalışma, ağaçların bizim düşündüğümüzden daha fazla birbirine bağlı olduğunu kanıtlıyor. Hatta ağaç topluluklarının, eski ağaçların bakımını üstlendiklerini de ortaya çıkarabilir. Süratle değişen bir iklim periyodunda, bunun üzere araştırmalar ormanlık alanların önümüzdeki yıllarda nasıl ahenk sağlayacağını bulmakta çok değerli.
Son olarak Leuzinger araştırma hakkında şöyle konuştu:
“Bunun, bizim ağaç algımız için çok kapsamlı sonuçları var. Muhtemelen kişisel ağaçlarla değil, bir muhteşem organizma olan ormanla karşı karşıyayız.”
