Günlük konuşma lisanımıza de dâhil olmuş ve hayatımızın artık çabucak hemen her alanında görebileceğimiz bir teknik çeşidi; nanoteknoloji. Nanoteknoloji ismini, metrenin milyarda biri olan nano kavramından alıyor. Bilimin birden fazla alanında olduğu üzere, “nano” sözü de Yunancadan geliyor ve “cüce, küçük” manasına geliyor.
Nanoteknoloji ise unsurların atomik-moleküler boyutlarda mühendisliğinin yapılarak yeni özelliklerinin ortaya çıkartılması demek. Biliyoruz, bu ziyadesiyle karmaşık oldu. Gelin olayı biraz daha kolaylaştıralım. Nanometre ölçeğindeki fizikî, kimyasal ve biyolojik olayların anlaşılması, denetimi ve üretimi maksadıyla aygıtların ve sistemlerin geliştirilmesine “nanoteknoloji” deniyor. Mesela tuz tanesi boyutundaki bilgisayarların, işlemcilerin üretilmesi üzere.
Bir tuz tanesi boyutunda bilgisayar… Hayal etmesi epey güç değil mi? Pekala bir şeyleri neden küçültmek zorundayız?
Maddelerin nano boyutlarda termal, kimyasal, mekanik, fizikî birçok özelliğinin değiştiği gözlemleniyor. Boyut değiştikçe hacim başına düşen yüzey alanının da artıyor olması, birçok kesimde bu unsurların farklı emellerle kullanılmasını sağlıyor. Mesela sıradan bir kızılötesi sensörü kan damarlarına yerleştiremezsiniz, lakin tuz tanesi boyutundaysa rahatlıkla yerleştirirsiniz. Bu sensörler ise bedeninizde dolaşıp kanseri tespit eder… Sonuçta küçültme eforu verimli bir sonuca ulaşmış olur.
Örneğin; altının hepimiz sarı renginde olduğunu biliyoruz ancak nano boyutta altın kırmızı rengini almaktadır.
Nanoparçacığın boyutu değiştikçe mavi ve mor renkteki altın nano parçacıklar da gözlemlenmektedir. Bu da unsurun optik özelliklerinin boyutla nasıl değiştiğinin ispatıdır. Nanoteknoloji günümüzde yeni bir kavram olabilir ama yüzyıllar öncesinde cam boyama sanatında, altın ve gümüş nanoparçacıkların optik özelliklerinden faydalanıldığı eserler bulunmaktadır.
Daha çok güç üreten güneş panelleri, daha uzun mühlet dayanan ve daha güçlü bataryalar, daha güçlü kıyafetler, daha iletken hususlar, nano dünyasının bize açacağı kapının yalnızca çok küçük bir kısmını oluşturmaktadır. Bilim insanları ise bu dünyayı keşfetmek ve yeni, kullanışlı eserlere dönüştürmek için çalışmalarını sürdürmektedirler. Bizler de bu teknolojinin hayatlarımızı nasıl değiştireceğini önümüzdeki yıllarda deneyimlemiş olacağız.
