NASA, kızıl gezegen Mars'ı keşfetmek amacıyla geçtiğimiz yıl, Insight isimli uzay aracını Mars'a gönderdi. Araç hala başarılı bir formda verilen misyonları yerine getiriyor. Araç, kızıl gezegende tek başına çalışmıyor. Insight'ın gezegen üzerine yerleştirdiği bir araç, Mars'ın sismografı olarak misyon yapıyordu. Ardındansa Insight, sıcaklığa hassas olan bir diğer aracı Mars'ın yüzeyine yerleştirdi ve bu araca da “Köstebek” ismi verildi.
Köstek aracının misyonu, Mars'ın yüzeyinde delik açmak ve gezegenin sıcaklık değişimleriyle fizikî özelliklerini değerlendirmekti. Araç olağan şartlarda Mars'ın derinliklerine hakikat 16 metre boyunca hafriyat yapacaktı lakin işler beklenildiği üzere yürümedi. Köstebek, Mars yüzeyinde yalnızca 30 santimetrelik bir delik açabildi. Beklenmedik bu olay, NASA'nın stratejilerini değiştirmek zorunda kalmasına neden oldu.
Köstebek aracının neden hafriyat yapamadığını anlamaya çalışan bilim insanları, Insight aracından gelen imajları incelediler. Aracın bulunduğu bölgenin toprak yapısı beklenenden çok daha yumuşaktı ve gelen görüntülerde net olarak görülebiliyordu. NASA, toprak yapısının görülebildiği o kesiti Twitter üzerinden paylaştı. İşte o görsel;
Görselde aracın yer değiştirmesiyle birlikte toprağın yumuşak yapısının almış olduğu form açıkça görülebiliyor. Bilim insanları, bu toprak yapısının Köstebek aracının kazma süreci sırasında aygıtı sıkıştırdığını ve bu yüzden kazma sürecine devam edemediğini düşünüyorlar. Bahisle ilgili olarak bir diğer fikir ise Köstebek aracının sıkışma nedeni olarak bir kayaya denk gelmiş olabileceğiydi.
NASA, paylaştığı tweet ile 386 milyon kilometre uzaklıkta toprağa saplanmış olan bir uzay aracını kurtarmaya çalıştıklarını belirtti.
NASA'da çalışan bilim insanları sorunu kısmende olsa anladıktan sonra aracı oradan nasıl kurtaracaklarına dair yeni bir sistem geliştirmek için beyin fırtınalarını sürdürmeye devam ediyorlar. Şimdiye kadar yapılan çalışmalarda bilim insanları, Insight'ın sahip olduğu robotik kolu kullanarak Köstebek aracının takviye modüllerini hareket ettirebildiler. Bilim insanları artık, Insight'ı Köstebek'in yakınlarına getirerek bu bölgeyi az da olsa kazmak ve Köstebek aracının tekrar hareket kabiliyeti kazanmasını sağlamak istiyorlar.
