Bilimin en çok ilgisini çeken bahislerden birisi vefat ve hayat döngüsüdür. Beşerler ve canlılar neden ölür sorusu da karşılığı aranan sorulardan bir adedidir.
Alabama Üniversitesi’nden emekli profesör Peter Noble, Washington Üniversitesi’nden meslektaşları ile birlikte yaptığı çalışmalarda, gen aktivitesini ölçme emeliyle bir teknik test ediyordu. Yaptıkları çalışma onları apayrı bir keşfe yönlendirdi.
Bilimsel araştırmalarda test kümesi ve denetim kümesi bulunur. Denetim kümesi olağan halde yaşar. Olağanda olması gerekenler, bu denetim kümesinin üzerinde yapılan incelemelerde öğrenilir. Noble ve arkadaşları da meyyit bir zebra balığını kendi deneyleri için denetim kümesi olarak kullanmayı amaçlıyordu. Yeni ölmüş balıktan test hedefiyle aldıkları dokuyu denetim ederken kestirimleri, hücre aktivitesi azaldıkça genlerin yeni kopyalarının süratli bir halde azalmasıydı. Aradıklarını da buldular sayılır –bazı genleri istisna kabul edersek.
Genlerin %1’lik bir kısmı, bir şeyler inşa etmeye hazırlanır üzere davranmaya devam ediyordu. Yapılan tekrarlı testlerde, organizma öldükten saatler, hatta günler sonra aktivitesi devam eden hücreler bulundu.
Nobl ve takımının çalışmaları uzun mühlet kuşkuyla yaklaşılan çalışmalar olmuştu. İspanya’da Barselona Genom Enstitüsü’nden Roderic Guigo önderliğindeki bir küme, mevt sonrası gen aktivitesinin insanlarda da gözlemlendiğini ortaya çıkardı. Noble, bu kümenin da tıpkı olguyu kanıtlaması sayesinde kurtulduklarını söyledi.
