NASA, 2024 yılında “Artemis” isimli Ay vazifesini gerçekleştireceğini duyurmuştu. Misyonla birlikte ilk sefer bir bayan astronot Ay’a ayak basacak. Fakat vazifenin gerçekleşmesine nispeten kısıtlı bir vakit kalsa da NASA, vazifede kullanılacak uzay elbiselerini belirleyebilmiş değil. Astronotlar şu anda hâlâ 70’li yıllardan kalma Apollo misyonlarında kullanılan uzay elbiselerini kullanıyorlar.
Kuzey Dakota Üniversitesi’nde NASA tarafından finanse edilen bir uzay giysisi projesinin mühendislerinden ve yöneticilerinden biri olan Pablo de Leon, NASA’nın hala bir uzay elbisesinin olmamasını kararın ani bir formda verilmiş olmasına bağladı:
“Bir yanda, 2024 yılında Ay’a gitme misyonu, öteki yanda 1977 yılından beri yeni bir uzay elbisesi geliştirmemiş olmamız var.”
Apollo vazifelerinden bu yana rastgele bir elbisenin geliştirilmemiş olması, NASA’nın 2024 yılına kadar ziyadesiyle çalışması gerektiği manasına geliyor. Birtakım uzmanlara nazaran ise 2024 yılına kadar istenilen şeyleri verebilecek bir elbisenin geliştirilmesi imkansız.
Uzmanlar yeniden de görevi vaktinde yerine getirmek için ellerinden geleni yapıyorlar. Leon ve grubu tarafından on yıldır tasarlanan “NDX-2” uzay elbisesi prototipi, bir uzay kıyafetinin ne kadar karmaşık olabileceğini gösteriyor.
Leon, 2015’te NASA’nın bir açıklamasında bir uzay elbisesi tasarlamanın zorluklarını şöyle lisana getirdi:
“Bir insanı rastgele bir şeyin içerisine koymak çok karmaşık. Bu yüzden hakikaten minyatür bir uzay aracı olan uzay elbisemiz olacak. Bu uzay elbisesi o denli tasarlanmalı ki, hem hareket kabiliyetine, hem rahatlığa hem de çalışmanıza müsaade vermeli. Hakikaten bir makineden daha fazlası.”
NASA uzay elbisesi mühendisi Lindsay Aitchison, verdiği bir röportajda Leon’un söyledikleriyle birebir noktalara vurgu yaptı:
“Elbise hakkında düşünülmemesini istiyoruz. Gömlekle çalışıyormuş üzere bir his vermesini istiyoruz.”
NASA, kendi bünyesinde de uzay elbisesi geliştirmek için çalışmalarını sürdürüyor. Geliştirdikleri “Z2” kıyafeti, diğer gezegenlerin yüzeylerinde kullanılmak için geliştirilmiş bir prototip. Kıyafet 2015 yılında tanıtılmış olsa da, şuan ki durumu ve yapılan gelişmeler hakkında rastgele bir açıklama yapılmadı.
NASA’nın düşünmesi gereken şey elbiseleri sadece 2024’e yetiştirmek de değil. 2017 yılında yapılan bir kontrol, Memleketler arası Uzay İstasyonu’nda uzay yürüyüşleri için kullanılan kıyafetlerin sayısının gitgide azaldığını ortaya çıkardı.
Bu kadar büyük sorunların dışında bir de bütçe sorunu var. NASA, Artemis misyonu için 21 milyar dolar bütçe belirlemişti. Fakat Artemis misyonunun birinci etapta gerektireceği harcamalar şimdi hesaplanabilir nitelikte değil.
NASA Yöneticisi Jim Bridenstine, Kongre’de Artemis vazifesine ayrılan bütçenin bir sonraki yıl için 2019 düzeyinde sabitlenmemesi gerektiğini savundu. Açıklamasında bu türlü bir hareketin vazifeler için yıkıcı olacağını söyledi. Tıpkı vakitte Bridenstine, geçtiğimiz hafta bir panelde verdiği demeçte, şu anda bir iniş aracı geliştirmelerine yetecek bütçenin olmadığını da söyledi.
NASA’nın şu anda karşılaştığı meseleleri göz önüne alırsanız, kıyafetlerin 2024 yılına yetişmeyeceği görüşüne katılır mıydınız? Sizce bu sorunlar yüzünden Artemis misyonu ertelenebilir mi? Görüşlerinizi yorum yaparak belirtebilirsiniz.
