Kara delikler, bilim insanlarının en çok ilgi gösterdiği yapılar ortasında yer alıyor. Bu gizemli yoğun kütlelerin yapıları hakkında pek çok bilimsel tartışma da devam ediyor.
Geçtiğimiz yıllarda kaybettiğimiz ünlü astrofizikçi Stephen Hawking, kara deliklerin yapısı hakkında kimi teoriler ortaya sürmüştü. Bunlardan biri de Hawking Radyasyonu olarak bilinen fenomendi. Kara deliklerin, radyasyon halindeki sızıntıları nedeniyle vakit içerisinde buharlaşıp kaybolduğunu öne süren Hawking’in ismiyle anılan bu olay, son araştırma ile desteklendi.
Bir Bose-Einstein Ağırlaşması içinde ortaya çıkarılan, sesten oluşan yapay bir kara delik, ünlü astrofizikçiyi destekledi. Hawking, ışığın bile kaçamadığı yoğunluktaki kara deliklerle ilgili teorisinde, uzayda boşluk olduğunu reddederek, sanal bir kuantum madde/antimadde ikilisini ortaya atmıştı. Bu ikili bir ortaya geldikleri anda birbirlerini yok ediyor ve tekrar ortaya çıkıyordu. Bu iki hayali parçacık bir kara delik yakınlarında ortaya çıktığında ise kütleçekimi tesiri nedeniyle birbirlerinden farklı düşüyor, antimadde kara deliğe çekilirken husus uzayda artık gerçek, başıboş bir unsur olarak savruluyordu. Eksi yüklü antimadde, karadelik kütlesini yok ediyordu. Laboratuvarda oluşturulan bu yapı her ne kadar küçük olsa da, gereğince antimadde emilmesi sonucu uzaya unsur savrulmaya başladığını görmek için kâfi oldu. Saçılan bu maddelere Hawking Radyasyonu ismi verilmişti.
Normal kurallar altında gözlemlememiz için çok zayıf olan bu radyasyon, Jeff Steinhauer’in İsrail Teknoloji Enstitüsü’nde kurduğu ve ses kullanan kara delik çalışmalarıyla desteklendi. (Ses dalgalarının kullanılma sebebi ise gerçek manada bir karadelik yaratmanın bildiğimiz manasıyla bütün ömrü bitirme tehlikesinin olması.)
Deneysel fizikçi Steinhauer’in kara delik kopyası, Bose Einstein Ağırlaşması üzerinde ortaya çıkarıldı. Bu garip yapıda atomlar neredeyse mutlak sıfır noktasına kadar soğutuluyor. Neredeyse hareketsiz hale gelen süpersıvı, tek bir devasa atom üzere davranmaya başlıyor. Yapıda ortaya çıkan zayıf kuantum dalgalanmalar sonucunda bağlı atom çiftlerinin ortaya çıkmasına sebep oluyor.
8000 iridyum atomuyla yapılan çalışmada, sesin oda kurallarındaki 343 m/sn’lik suratı saniyede 1 milimetreye kadar düşürüldü. Tekrar de bu sürat, yapının içerisindeki kurallarda ses patlamalarına neden oldu ve olay ufkunda, yüksek süratli fononların yakalanmasını sağladı. Nature mecmuasında bir makale yayınlayan araştırmacı, fononların Hawking’in öngördüğü formda hareket ettiğini gösterdi. Hatta sistemde Hawking’in bir diğer teorisi olan termal skala da gözlemlendi.
Analoglar genel olarak kusursuz değildir ve bu kara delik analogu da gerçek bir kara delik değil. Yeniden de yapılar epeyce misal ve başlangıç için kıymetli bir adım.
